|
Bertsoeskola
Bertsolari batek pistak eman eta ea besteak hitz ezkutua asmatzen duen... Jolas dezagun guk ere!
"Bertso komikia" sekuentzia didaktikoa, PDFan, ikasleek bertan idazteko zein azpimarratzeko moduan.
Ikus ditzagun bertsolariak jolasean, kopletan. Bertsolari bat polizia izango da eta bestea hiltzailea; igarriko ote dute nor den hiltzailea?
Gaia: zuek biok larrialdietako medikuak zarete. Azken aldian kezkaz ikusten ari zarete, futbol partida dagoen aldiro, jendez gainezka egoten dela ospitaleko larrialdi zerbitzua.
"Ipuinak bertsotan" sekuentzia didaktikoa, PDFan, ikasleek bertan idazteko zein azpimarratzeko moduan.
Estereotipoei tiraka, Igor Menikak aurkeztuko dizkigu ikasgelako punkia, gotikoa, pijoa, hipsterra, raperoa...
Gaia: zu Mikel ikaslea zara. Gaur klasean mugikorra joka hasi zaizu eta Xabi irakasleak astebeterako kendu dizu mugikorra.
Futbolaz galdera bitxiak horra... Ea asmatzen ditugun erantzunak!
Xabier Leteren bertso ezagunekin hara Segurako herritarrek zer Lipdub-a egin zuten!
"Txanogorritxo" ipuinari asmatutako amaiera berri eta umoretsua. Otsoari aurre egingo dio Txanogorritxok. Jatorrizko hitzak: Roald Dahl
Hara hemen zortziko txikian saio umoretsu bat! Aita-alabak dira Agin eta Nerea. Euren etxean inoiz zaletasunik izan ez bada ere, gaur alaba etorri zaio aitari esanaz boxeoan hasi nahi duela.
"Guk euskaraz" sekuentzia didaktikoa, PDFan, ikasleek bertan idazteko zein azpimarratzeko moduan.
Gure ikasgela talde bat izan dadin, garrantzitsua da kide bakoitza zaintzea.
Publiko artean dagoen pertsonaia ezkutua nor den asmatu beharko dute Igorrek eta Oihanak. Etxahunek pistak emango dizkie. Guk ere jolastuko al dugu gero?
Gaia: Kirolari profesionalak zarete eta publizitatea egiteko eskaintza asko jasotzen dituzue. Zu, Maialen, edozer iragartzeko prest zaude. Unai, ordea, ez.
"Lagun ezkutua" sekuentzia didaktikoa, PDFan, ikasleek bertan idazteko zein azpimarratzeko moduan.
Gaia: bi lagun, bi neska gazte zarete. Festa lekutik etxera zoaztela, atzetik itzal bat somatzen da. Pausoak entzuten dira. Zuek zenbat eta bizkorrago, itzala gertuago, pausoak ere bai.
Geure txanda da: deskriba dezagun geure burua. Egiak eta erdi egiak esatea, libre!
Gaia: Laneko bilera batera zoaz zu, Unai, Sustrai nagusiarekin, haren auto handian. Azkarregi doa Sustrai autopistan eta ez dakizu nola esan mantsoago joateko.
Ikasgelako gatazkak. Errua besteari botatzeaz, nork bere partea ez onartzearren.
Txapeketa Nagusia 1997. Bukaerako agurra, bere senideei eskertuz. Etorkinak, integrazioa eta euskara.
Irudi bat erakutsiko diete, ezkutuan, bertsolariei. Bertsolariek deskribatzen dutena, marraztu egin beharko dute komikilariek.
Taldea: Igelaren banda. Familiako pertsonaiak aurkezten ditu, estereotipoak ekarriz. Blues estilora abestuta.
Manu Goioganak txakurra ekarri du etxera, Miren Artetxe. Baina ez dira elkarrekin moldatzen, eta espezialistarengana joan dira, Jokin Bergararengana. Zakurra hizketan entzun duzue inoiz?
Gure etxe askotan ez dira ohikoak izaten besarkadak, muxuak eta "maite zaitut" bezalako esaldiak. Ikus dezagun saio umoretsu honetan, familia honetako kideek nola erreakzionatzen duten "maite zaitut" esateko terapian!
Bertsolari bakoitzak, oporretara joateko bere txokorik kuttunena zein den eta lekurik gorrotagarriena zein iruditu zaion azalduko digu.
Oierrek gaur du eskolako lehen eguna. Elkarri eskutik helduta doaz bidean.
Bazkalondo batean pasa da Txirrita baserri baten aurretik, eta txakur ile-luze bat atera zaio zaunk zaunk eginez. Hara zer bertso kantatu zion...
Oinarri bat jarri eta inprobisatu egingo dugu. Baliagarri bazaigu, hitz zerrenda honi tiraka egin genezake inprobisazioa.
Gerra bukatuta, erbestetik Zarautzera bueltan zetorrela Basarri, harrapatu egin zuten eta langile batailoietan sartu, esklabo lanetan. Leku askotan izan zen lan behartuan, tartean, Aiako Harrian, Aritxulegiko bidea egiten. Han bizitakoak sorta honetan jaso zituen. Kantatzearen indarrez asko zabalduko ziren bertsook, gerora. *Bideoan Gorka eta Eider Zabaletak abestua.
1893an Azpeitian sari bat jarri zuten, oso ezaguna egin zena gerora. Pello Errotak irabazi zuen. Dirudienez, saria bertsolari artean banatzeko hitz eginda zeuden aurrez, baina Udarregik ez zuen xoxik jaso. Haserraldi galanta sortu zen, bertso jarriak ere bai asko, elkarri handiak esanaz. *Bideoan Eñaut Agirrek kontatu eta kantatuta.
Karidadeko Bentan, Txirrita eta Udarregi hasi dira Pello errotaria zirikatzen: lapurreta egiten omen du, behar baino irin gehiago hartuaz beretzat eta, martxa horretan, infernura joango dela... Pellok erantzuna bueltan. *Bideoan Eñaut Agirrek abestuta.
Pello Errota eta bere seme Miel Antonen arteko zirika-errematea. Erreka tartean dutela, alde batean Pello eta bestaldean semea astoarekin, urak zeharkatu ezinda. *Bideoan Eñaut Agirrek kontatu eta kantatuta.
Asteasun bazen familia bat, senide asko itsuak zituena. Bizimodua ateratzeko, andre-gizonak bertso-paperak saltzen aritzen ziren kalean. Altzoko Imaz bertsolariak eurentzat jarritako bertsoak abesten zituzten, elkarri handiak esanaz, jendea erakartzeko erostera. *Bideoan Eñaut Agirrek abestuak.
Pello Errota bertsolari ezagunaren alabak ziren Mikela eta Joxepa Iñaxi Elizegitarrak, biak ere bertsolariak. Joxepa Iñaxi Ameriketara joan zen bere neska lagun koadrilarekin, eta Mikelari idazten zizkion gutunak, bera ere joan zedin tentatuz. *Bideoan Eñaut Agirrek kontatu eta kantatua.
Zoologikoan kaiolan dagoen animalia baten larrutik. Gizakiak animaliekiko duen jarreraz.
Bazen Lasarten herri bertsolari bat, Joxe Miel, oso elizkoia, "Kristo" esaten ziotena. Baina gaizki-esaka aritu zale ere bazen eta, behin, "Motza"gatik handi xamarrak esan omen zituen. Zeharo muturtu zitzaion "Motza", eta bertso hauek jarri zizkion...
Esaera zahar eta esamoldez betetako bertso sorta, ikasgela barruan gertatzen diren egoerak hizpide hartuta.
Orioko familia arraunzale itsu batek, oporrak pasatzen ditu Oriok irabazitako estropaden bideoak ikusten, behin eta berriz. Familia horrek bazkaritara gonbidatu ditu Egaña (zarauztarra) eta Maia (zumaiarra).
2009ko Txapelketako Finalean, buruz-burukoan, hitz hauxe jarri zieten Lujanbiori eta Arzallusi, 9 puntukoan bertsoa osatzeko: sua.
Ispiluaren aurrean jartzen da sarri, Beñat. Entzun ditzagun ispiluari Beñatek egiten dizkion galderak, eta honen erantzunak.
Bertsolariak pertsona bera izango dira, baina bizi-etapa ezberdinetan: haurtzaroan, nerabezaroan, gaztaroan, helduaroan eta zahartzaroan. Zer da sexua, bakoitzarentzat?
Abila da Maddalen Arzallus kantu ezagunak hartu eta hitzak aldatzen. Shakira ere jarri du "aringa-aringa", "waka waka" Korrikako imno bihurtuta...
Gaia: Igorrek lore dendan egiten du lan. Hilabete honetan hirugarrenez etorri zaio Iñaki. Beti lore sorta bera erosten du, eta beti mezu bera idazteko eskatzen dio Igorri, baina aldiro pertsona ezberdin bati zuzendua.
Gaia: "Denbora askoren ostean, ispiluaren aurrean jartzen ausartu zara". Zein egoeratan sartuko ote da Bittor Altube?
Lehen aldiz musu ematear dauden bi neraberen pentsamenduak entzungo ditugu. Bankuan daude, elkarren ondoan eserita.
Gaia: 18 urte bete berriak dituzue. 16 urteko lagun batzuek edari alkoholdunak erosteko laguntza eskatu dizuete. Zu, Imanol, erosteko prest zaude; Haizea, ez.
Gaia: 16 urteko anaia bikiak zarete. Gurasoak ez daude etxean eta autoa garajean dago. Zuk, Aner, autoa hartzea proposatu diozu Igauriri. Igaurik ez du nahi.
Gaia: Lagunak zarete eta elkarrekin apustuak egiten aritzen zarete askotan. Orain, Maddik apustu etxe batean apustua egitea proposatu dio Aitorri.
Julen Zelaieta, Nafarroako Txapelketa finalean (2019, Iruñea).
Julio Sotok Nafarroako bere bosgarren txapela buruan botatako agurra, bizitzako poz eta minei eskainia.
Nafarroako Finalean abestu zuen lehen aldiz, 20 urterekin, Joanes Illarregik. Bere azken agurrean bertso-eskolei egin zien keinu.
Gaia: bi ardi zarete. Negua joan da eta ardi mozte eguna da gaur. Zuen txandaren zain zaudete, aurrekoei ilea nola mozten dieten begira.
Gaia: Amatxi bisitatzera joan zara, astero bezala. Aspaldiko partez, gaur, ezagutu egin zaitu.
Telebistako lehiaketa batean, bikote gisa eman zuten izena Eneko Fernandezek eta Xabat Illarregik. 5.000€ko diru potea lortzeko azken galderan, Xabatek harrapaladan erantzun okerra eman du, Enekorekin adostu gabe. Esku-hutsik itzuli dira etxera...
Ardo dastaketan elkartu dira Julen Zelaieta eta Joanes Illarregi. Julen azalpenak ematen dituen sommelierra da, eta Joanes bezeroa. Hasieran Joanes adi-adi egon da, baina laugarren ardorako ez da isildu ere egiten.
Puntukako saio berezia, azken aurreko puntua errepikatuz. Gaia: Enkargutan orgatxoa hartuta doaz Aitor eta Unai. Lehen, goraino betetzen zuten saskia. Orain, ordea, krisiarekin erdi hutsik daramate eta, zerbait hartu aurretik, prezioei ondo begiratzen diete.
Onintza eta Aitor bi guraso dira. Euren semea eskolatik etxera etortzen da bazkaltzera. Behin lagun bat gonbidatu zuen bazkaltzera; hurrena 3 etorri ziren; gaur 5 datoz... eskolako jantokikoa baino goxoagoa prestatzen dutelako.
Jone hortzetako eskuila moduan mozorrotu dute eta Beñat komuneko paperaren gisan. Zein ote da bietan lan gogorrena?
Jon Maia ("Long John") eta Igor Elortza ("Little Lortz") cowboyz mozorrotu dituzte, eta pistola bana eskuan, dueloan hastera doaz...
Pertsonaia ezagun batzuk ikusiko ditugu argazkitan. Jon Maiak asmatu egin beharko du, bertsolari bakoitzaren txikitako idoloa horietako zein pertsonaia zen. Jolas dezagun guk ere, ea nork asmatzen dituen guztiak!
Nora ote doa Asier, eta zergatik irribarre hori? Aurpegi bera ote dakar, igogailuan, beheranzkoan?
Erabaki dezagun bakoitzak zein tokitan abestuko dugun, eta zer motatako kopla egitea dagokigun: hasierako agur formala, zirikazkoa, eskekoa ala bukaerako agur formala. Eta gogora dezagun: zirikatzea ere ondo dago... baina bere NEURRIAN!
Eguberri, Urte Zahar, Santa Ageda bezperako Eskean kantatzeko koplak. Bi eta hiru puntukoak.
Amona urtetan aurrera doa eta bera zaintzeko laguntza eskatu du familian. Iloba gaztea agertu da prest. Amona susmoa hartzen hasi da...
Pello Errota bertsolariaren bizitza eta bertso asko gaur ezagutzen ditugu, bere alaba Mikaela Elizegik kontatu zituelako, eta idatzi jaso zirelako. Mikaela ere bertsolaria zen, baina haren bertsorik apenas gorde den. Entzun ditzagun elkarrizketan Pello Errota eta Mikaela Elizegi.
Bideo labur bat jarriko diote Andoniri, gai gisa. Zer praktikatzen duzu egunero, hobea izan zaitezen? Gure esku dagoena, ahalegintzea baita...
Bertsolariei euskalki ezberdinetako hitzak emango dizkiete, ea zer den asmatzen duten. Jolas dezagun guk ere!
Unai Agirrek Larraitzen (2018-12-21) kantatutako bertso zaharrak. Etxeko katuari Joxe Garmendia bertsolariak jarritako sorta, eta Pello Errotak bere astoari buruz botea. Bideoaren egilea: Anbune.
Erantzun kolpe galantak entzun nahi? Zaldibiko "Artxanberri" artista horretan. Eñaut Agirrek kontatu eta abestua (Larraitz, 2018-12-21). Bideoaren egilea: Anbune.
Lazkao Txikiren begiekin Aralar mendian barrena ibilaldia egiteko prest? Unai Agirrek abestutako sorta (Larraitz, 2018-12-21). Bideoaren egilea: Anbune.
Lazkao Txikik bere seaskari bat-batean kantatutako bertsoak (Zestoa, 1980). Unai eta Eñaut Agirre anaiek abestua (Larraitzen, 2018-12-21). Bideoaren egilea: Anbune.
Bilintx Oiartzunen izan zen pilota partidu bat ikusten. Eguerdian sartu da ostatuan bazkaltzera, baina sartu bezalaxe goseak aterako da gajoa... Mahai-buru eseri den apaizak, garbantzu guztiak bere platererako nahi ditu-eta! Unai Agirrek kantatuko dizkigu (Larraitz, 2018-12-21). Bideoaren egilea: Anbune.
Antonio Urbietak bere anaiari ("Kaskazuri" bertsolariari) Ameriketatik bidali zion gutuna da hau. Gutuna bertsotan jasotzeak eragingo zion zerbait anaiari! Abesten ere, bi anaia: Unai eta Eñaut Agirretarrak (Larraitzen, 2018-12-21). Bideoaren egilea: Anbune.
Joxe Zapirain alargun gelditu zen, 9 seme-alabarekin; zaharrenak 14 urte zituen, txikienak 3 hilabete. Bizitzaren gogortasunari jarritako sorta, Eñaut Agirrek abestua (Larraitz, 2018-12-21). Bideoaren egilea: Anbune.
Pastor Izuelari tabako eske joan zaio Pernando... Nahikoa, ika-mika pizteko! Apaizari ere ez dio erantzun makala emango, Trinitate Santuaren misterioa zortziko txiki batean azalduz. Eñaut Agirrek kontatu eta abestuko dizkigu (Larraitz, 2018-12-21). Bideoaren egilea: Anbune.
Pedro Mari Otañok eta bere osaba Jose Bernardok harreman estua zuten. Pedro Mari Amerikara abiatzerakoan, osabak bertsotan esan zion itzultzen zenerako bere ohea hemen izango zuela prest. Amerikatik badator Pedro Mari; etxeko ate aurrean bertsotan hasi zaio osabari... *Bideoaren egilea: Anbune.
Pedro Mari Otañok Gipuzkoako hiriburuari eskainitako bertsoak. Eñaut Agirrek abestua (Larraitz, 2018-12-21). Bideoaren egilea: Anbune.
Unai Agirrek 36ko gerrari buruz jarritako sorta; Unaiek berak abestua (Larraitz, 2018-12-21). Bideoaren egilea: Anbune.
Juan Frantzisko Petriarena "Xenpelar"en sorta ezaguna, bigarren gerra karlista hasteko zorian zela, gerran ez hasteko eskatzen. Eñaut Agirrek abestua (Larraitz, 2018-12-21). Bideoaren egilea: Anbune.
Gabon garaia bazkari eta afari ederrak egiteko unea izaten da. Ia zer plater prestatzen dizkiguten, "Master Chef" lehiaketan, bi sukaldari bikoteek: Alberdi-Lujanbio batetik, Arzallus-Elortza bestetik. Habaneran puntuka, plater bakoitza nola prestatzen den azaldu beharko digute, zehatz. Azken epaia Egaña eta Lizaso epaileen esku egongo da...
Hernanin behia erosi du Frantzisko Xenpelarrek, baina ez dauka itxura ederra gajoak... Bederatzi puntuko neurrian idatzitako sorta umoretsua, Eñaut Agirrek abestua (Larraitz, 2018-12-21). Bideoaren egilea: Anbune.
Urumea ibaiak askotan egiten du gainez... Uholdeei jarritako sorta da hau, Unai Agirrek berak abestua (Larraitz, 2018-12-21). Bideoaren egilea: Anbune.
Hemen lau barraskilo, denak emanda... Nork irabaziko ote du?
Txirritak jarritako bertso sorta da hau, Pernando Amezketarren ateraldiak eta gertaerak kontatzeko. Unai eta Eñaut Agirre anaiek abestua (Larraitz, 2018-12-21). Bideoaren egilea: Anbune.
Unai Agirre eta Eñaut Agirre anaiek Larraizko jatetxe batean eskainitako emanaldiaren lehen zatia (2018-12-21). Bertso zaharrak abestu zituzten nagusiki, ahotsaren eta memoriaren erakustaldia eginez. Bideo muntaiaren egilea: Anbune.
Unai Agirre eta Eñaut Agirre anaiek Larraizko jatetxe batean eskainitako emanaldiaren bigarren zatia (2018-12-21). Bertso zaharrak abestu zituzten nagusiki, ahotsaren eta memoriaren erakustaldia eginez. Bideo muntaiaren egilea: Anbune.
Maialen katukalen bizi da, katuz inguratuta. Gaur bere leihopean miauka hasi da Aitor.
Nerea 7 urteko alaba da, eta galderak egiten ditu etxean, etengabe. Maialen ama, saiatzen da ahalik eta zehatzen erantzuten. Unai, aita, erantzuten hasi eta asko korapilatzen da. Gaur ere hasi da galdezka haurra...
Andoni Egañak egin zuen bertso eder hau, Lazkao Txiki aurkeztuz...
Mari Domingi egur bila abiatu da basora; asko tardatzen duela-eta, bere bila irten da Olentzero. Akelarre batean topatu du dantzan, eta hurreratzeko gonbitea egin dio Mari Domingik Olentzerori.
Txikitako lagun koadrilakoak Aitorren kontura barre eta isekan aritzen ziren. Aspaldian ez da eurekin elkartu. Gaur, koadrilako bazkaritara joateko gonbidapena jaso du mugikorrean. Zer erantzungo ote die?
Umetan eskola jazarpena bizi izan zuten Nerea Ibarzabalek eta Etxahun Lekuek. Gaur eskolatik deitu diete, ikasleekin jazarpenaren gaia lantzen ari direla-eta, euren bizipenak kontatzera eskolara etor daitezela eskatzen. Nereak joateko asmoa du; Etxahunek ez.
Gaia: Fredi izango da Olentzero. Bertsolari bakoitzak gutunean zer idatzi dion entzungo dugu, eta ea Olentzerok zer egiten duen!
