|
Bertsoeskola
Plazetan entzundako bertsoaldien hautaketa.
Irudi bat erakutsiko diete, ezkutuan, bertsolariei. Bertsolariek deskribatzen dutena, marraztu egin beharko dute komikilariek.
Manu Goioganak txakurra ekarri du etxera, Miren Artetxe. Baina ez dira elkarrekin moldatzen, eta espezialistarengana joan dira, Jokin Bergararengana. Zakurra hizketan entzun duzue inoiz?
Gure etxe askotan ez dira ohikoak izaten besarkadak, muxuak eta "maite zaitut" bezalako esaldiak. Ikus dezagun saio umoretsu honetan, familia honetako kideek nola erreakzionatzen duten "maite zaitut" esateko terapian!
Bertsolari bakoitzak, oporretara joateko bere txokorik kuttunena zein den eta lekurik gorrotagarriena zein iruditu zaion azalduko digu.
Orioko familia arraunzale itsu batek, oporrak pasatzen ditu Oriok irabazitako estropaden bideoak ikusten, behin eta berriz. Familia horrek bazkaritara gonbidatu ditu Egaña (zarauztarra) eta Maia (zumaiarra).
2009ko Txapelketako Finalean, buruz-burukoan, hitz hauxe jarri zieten Lujanbiori eta Arzallusi, 9 puntukoan bertsoa osatzeko: sua.
Ispiluaren aurrean jartzen da sarri, Beñat. Entzun ditzagun ispiluari Beñatek egiten dizkion galderak, eta honen erantzunak.
Bertsolariak pertsona bera izango dira, baina bizi-etapa ezberdinetan: haurtzaroan, nerabezaroan, gaztaroan, helduaroan eta zahartzaroan. Zer da sexua, bakoitzarentzat?
Gaia: Igorrek lore dendan egiten du lan. Hilabete honetan hirugarrenez etorri zaio Iñaki. Beti lore sorta bera erosten du, eta beti mezu bera idazteko eskatzen dio Igorri, baina aldiro pertsona ezberdin bati zuzendua.
Gaia: "Denbora askoren ostean, ispiluaren aurrean jartzen ausartu zara". Zein egoeratan sartuko ote da Bittor Altube?
Lehen aldiz musu ematear dauden bi neraberen pentsamenduak entzungo ditugu. Bankuan daude, elkarren ondoan eserita.
Gaia: 18 urte bete berriak dituzue. 16 urteko lagun batzuek edari alkoholdunak erosteko laguntza eskatu dizuete. Zu, Imanol, erosteko prest zaude; Haizea, ez.
Gaia: 16 urteko anaia bikiak zarete. Gurasoak ez daude etxean eta autoa garajean dago. Zuk, Aner, autoa hartzea proposatu diozu Igauriri. Igaurik ez du nahi.
Gaia: Lagunak zarete eta elkarrekin apustuak egiten aritzen zarete askotan. Orain, Maddik apustu etxe batean apustua egitea proposatu dio Aitorri.
Julen Zelaieta, Nafarroako Txapelketa finalean (2019, Iruñea).
Julio Sotok Nafarroako bere bosgarren txapela buruan botatako agurra, bizitzako poz eta minei eskainia.
Nafarroako Finalean abestu zuen lehen aldiz, 20 urterekin, Joanes Illarregik. Bere azken agurrean bertso-eskolei egin zien keinu.
Gaia: bi ardi zarete. Negua joan da eta ardi mozte eguna da gaur. Zuen txandaren zain zaudete, aurrekoei ilea nola mozten dieten begira.
Gaia: Amatxi bisitatzera joan zara, astero bezala. Aspaldiko partez, gaur, ezagutu egin zaitu.
Telebistako lehiaketa batean, bikote gisa eman zuten izena Eneko Fernandezek eta Xabat Illarregik. 5.000€ko diru potea lortzeko azken galderan, Xabatek harrapaladan erantzun okerra eman du, Enekorekin adostu gabe. Esku-hutsik itzuli dira etxera...
Ardo dastaketan elkartu dira Julen Zelaieta eta Joanes Illarregi. Julen azalpenak ematen dituen sommelierra da, eta Joanes bezeroa. Hasieran Joanes adi-adi egon da, baina laugarren ardorako ez da isildu ere egiten.
Puntukako saio berezia, azken aurreko puntua errepikatuz. Gaia: Enkargutan orgatxoa hartuta doaz Aitor eta Unai. Lehen, goraino betetzen zuten saskia. Orain, ordea, krisiarekin erdi hutsik daramate eta, zerbait hartu aurretik, prezioei ondo begiratzen diete.
Onintza eta Aitor bi guraso dira. Euren semea eskolatik etxera etortzen da bazkaltzera. Behin lagun bat gonbidatu zuen bazkaltzera; hurrena 3 etorri ziren; gaur 5 datoz... eskolako jantokikoa baino goxoagoa prestatzen dutelako.
Jone hortzetako eskuila moduan mozorrotu dute eta Beñat komuneko paperaren gisan. Zein ote da bietan lan gogorrena?
Jon Maia ("Long John") eta Igor Elortza ("Little Lortz") cowboyz mozorrotu dituzte, eta pistola bana eskuan, dueloan hastera doaz...
Pertsonaia ezagun batzuk ikusiko ditugu argazkitan. Jon Maiak asmatu egin beharko du, bertsolari bakoitzaren txikitako idoloa horietako zein pertsonaia zen. Jolas dezagun guk ere, ea nork asmatzen dituen guztiak!
Nora ote doa Asier, eta zergatik irribarre hori? Aurpegi bera ote dakar, igogailuan, beheranzkoan?
Amona urtetan aurrera doa eta bera zaintzeko laguntza eskatu du familian. Iloba gaztea agertu da prest. Amona susmoa hartzen hasi da...
Pello Errota bertsolariaren bizitza eta bertso asko gaur ezagutzen ditugu, bere alaba Mikaela Elizegik kontatu zituelako, eta idatzi jaso zirelako. Mikaela ere bertsolaria zen, baina haren bertsorik apenas gorde den. Entzun ditzagun elkarrizketan Pello Errota eta Mikaela Elizegi.
Bideo labur bat jarriko diote Andoniri, gai gisa. Zer praktikatzen duzu egunero, hobea izan zaitezen? Gure esku dagoena, ahalegintzea baita...
Bertsolariei euskalki ezberdinetako hitzak emango dizkiete, ea zer den asmatzen duten. Jolas dezagun guk ere!
Hemen lau barraskilo, denak emanda... Nork irabaziko ote du?
Maialen katukalen bizi da, katuz inguratuta. Gaur bere leihopean miauka hasi da Aitor.
Nerea 7 urteko alaba da, eta galderak egiten ditu etxean, etengabe. Maialen ama, saiatzen da ahalik eta zehatzen erantzuten. Unai, aita, erantzuten hasi eta asko korapilatzen da. Gaur ere hasi da galdezka haurra...
Mari Domingi egur bila abiatu da basora; asko tardatzen duela-eta, bere bila irten da Olentzero. Akelarre batean topatu du dantzan, eta hurreratzeko gonbitea egin dio Mari Domingik Olentzerori.
Txikitako lagun koadrilakoak Aitorren kontura barre eta isekan aritzen ziren. Aspaldian ez da eurekin elkartu. Gaur, koadrilako bazkaritara joateko gonbidapena jaso du mugikorrean. Zer erantzungo ote die?
Umetan eskola jazarpena bizi izan zuten Nerea Ibarzabalek eta Etxahun Lekuek. Gaur eskolatik deitu diete, ikasleekin jazarpenaren gaia lantzen ari direla-eta, euren bizipenak kontatzera eskolara etor daitezela eskatzen. Nereak joateko asmoa du; Etxahunek ez.
Gaia: Fredi izango da Olentzero. Bertsolari bakoitzak gutunean zer idatzi dion entzungo dugu, eta ea Olentzerok zer egiten duen!
Gaia: Beñatek 11 urte ditu eta badira bi urte Olentzero nor den ez baleki bezala, itsurak egiten dabilena. Maialen amak antzeman du arpa jotzen diola. Abenduak 25 goiza da, eta Beñatek arbolapean kantzontzilo eta kamiseta zurien pak bat du zain...
Gaia: 2016ko San Ferminetako bortxaketari emandako epaia. Oinak eman ahala, Habaneran bertsoa osatuko du Onintzak.
Bertsolari bakoitzak azalduko du zerk pizten dion amorrua: zerk ateratzen duen bere onetik, zerk jartzen duen sutan, kirioak aidean. Ondoren, alboko lagunari aholku bana emango dio bakoitzak, amorratzen duen egoera horretan zer egin dezakeen azaltzeko.
Gaia: Unaik beti esan du baserriko bizitza gustatzen zaiola eta orain gutxi joan dira bi lagunak baserrira bizitzera. Baina lan guztiak Julenek egiten ditu.
Gaia: bi anaiek orain arte gela berean egin dute lo. Unai deseatzen dago aparteko logela bat izateko; Txaberrek elkarrekin jarraitzea nahi du.
Bertsolaritzan ohituta gaude irabazleari txapela jartzera. Zaldibian Zapi Janztea antolatzen da. Lujanbio bi ikurrak jantzitakoa da: txapela eta zapia.
Gaia: baratze bat dauka Unaiek, baina kalabaza onenak desagertzen zaizkio. Gaur ere hortxe dator Maialen, beti bezala, paseoan.
Pello Errotaren bertso eta pasadizo asko ezagun egin dira, bere alaba Mikaelak kontatu zituelako. Aldiz, Mikaela Elizegi bertsolariaren oso bertso gutxi iritsi zaizkigu...
Maialen Lujanbiok EH-ko bere bigarren txapela jantzi eta eskeintzen duen unea.
Andonik auto inteligentea erosi du: gidari beharrik gabe, bakarrik joaten den kotxea da Maialen. Eta badatoz, Zarauztik Larraulera bidean. Nola moldatuko ote dira biak?
Gaia: Mendi lasterkariak zarete. Zu, Unai, afizioz eta Beñat, ofizioz. Azken aldian zuk, Unai, Beñatek baino emaitza hobeak lortzen dituzu.
Nahikari amona, Agin eta Igor bilobak. Aginek 6 urte ditu eta amonarengana helburu bakarrarekin joaten da: bere mimo guztien bila. Igorrek 16 urte ditu eta, amonarengana hurbiltzen denean, parrandarako dirua nahi du.
Kultur aniztasunaren aldeko sorta eder bat, bertsoa eta flamencoa uztartuz. Hernaniko La Inmaculada ikastetxeak ikasturte amaierako jaialdian eskainia, herritarren aurrean.
Aspaldian Maialen amonak ez du etxetik atera nahi. Sustrai eta Oihana bilobak saiatuko dira etxetik irten dadin animatzen. Lortuko al dute?
Beldurra gaitzat hartuta, Lazkao Txikik eskainitako hiru bertso.
Zer da bertsolari txapelketa bat? Bertsolariek zer lan egiten dituzte? Gaia entzun eta nola sortzen dute bertsoa?
Berako Labiaga ikastolako ikasleek egindako bertso antzerkia, 2018/2019 ikasturte amaieran.
Ikasturtea amaitu dugu eta bagoaz oporretara! Baina joan aurretik, Bertsozale Elkarteko Gipuzkoako irakasle taldeak euren agurra utzi nahi izan digute... Euren estilora!
Gaia: Zu Ander, andamio gainean lanean ari den langilea zara. Iban, berriz, begira dagoen jubilatua.
Gaia: Ikastetxetik lehenengo aldiz hiru egun pasatzera kanpora joatekoak zarete. Bi gau, hori da zure kezka nagusia Alaia. Zure gelako inork ez daki, baina gauetan, batzuetan (urduri zaudenean bereziki), ohean pixak ihes egiten dizu.
Hara hemen LH2-ko 3 lagun, jolas garaian elkarri inbidiaz begira daudenak. Unaiek hamaiketakorako txokolatezko donutsa ekarri du; Oihanak sagarra eta Haritzek ez du jatekorik ekarri.
Tren berria egin du Goierriko kuadrilak eta badoaz frogatzera: txoferra, ingeniaria, mekanikoa, elektrizista, errebisadorea eta dekoradorea, abiatu dira!
Gaia: Zezen plaza inguruko belardi batean larrean ari zaren zezena zara. Zauden lekutik "ole!" eta txalo-zaparrada latzak entzuten dituzu.
Gaia: "Zuk Xabier, kalte handia egin dizun norbait hil nahi duzu baina aldamenean duzu zure kontzientzia, Lazkao Txiki".
Imanol Epeldek Txirritaren bertso ezagunak Rap estiloan moldatuta (Ahotsenea, 49. Durangoko Azokan).
"Argia" hitza eman zioten Txaberri, bertso bat kantatzeko gai gisa. Zer esango genuke guk ARGIAri buruz?
Amets arkeologoa da. Ekaingo leizean dago, marrazkiak interpretatzen. Maialen da irudi haiek egin zituen margolariaren arima. Arkeologoaren interpretazioak ez datoz bat, margolariak egin nahi izan zuenarekin.
Maialenek duda asko edukitzen du, ezin du erabaki bat azkar hartu. Gaur bi hauek etorri dira, laguntzeko. Gai jartzaileak egoera batzuk jarriko ditu, eta Unaiek alde onak azalduko ditu; Andonik, alde txarrak. Eta azkenik Maialenek erabaki bat hartuko du.
Gaia: zuek biok 50 urte daramatzazue elkarrekin ezkonduta. Gaur harremanaren errepasoa egiten ari zarete.
Gaia: Eli ama eta Txaber semea. Lan bakarra jarri zizuten gurasoek, oporretara joan aurretik, Txaber: "Zaindu oiloak". Oporretatik itzuli dira, eta oiloak akabatuta daude.
Egin dezagun guk ere ariketa: segundu batzuk hartuko ditugu, begiak itxita. Zein ahots etortzen zaizkigu, zein ahots ditugu memorian gordeta? Eta zer diote?
Bertsolariek publiko artera jeitsi eta lortu beharko dute norbaitek irrintzi bat botatzea, beste norbaitek 50€ko biletea ematea, eta sinadura bat marraztea bertsolarien gorputzean. Lortuko ote dute?
Hegazkina erortzen ari dela, bakoitzak modu batera erreakzionatu du. Alaia Martinek, modu histerikoan; Maialen Lujanbiok, arrazionalean; Maialen Akizuk, eroikoan; eta Andoni Egañak zigarro bat piztu du.
Agin Laburu atzekoak jarritako puntuak erantzuten. Erantzuteko abilidadea, hauxe!
Oihanak gaiari bertsoa botako dio, lehoiaren larrutik. Atzekoek doinuan, keinuetan eta mezuan zuzenketak proposatuko dizkiote.
Ordenagailu programa baten bidez, bertsolarien aurpegiak fusionatu dituzte, bertsolari idealaren bila. Gustatu ote zaie emaitza?
Jon Maia sukaldari ospetsua da, eta bezero bakoitzari bere izaeraren araberako platera asmatzen dio. Gustatuko ote zaie?
Bertso-eskolako haurrak igo dira oholtzara. Haur bakoitza izango da bertsolari bat, umetan; kantatuko du bertsolari horrek umetan zer izan nahi zuen. Gero, bertsolari horrek azalduko du heldutan zer izatera iritsi den.
Gaia: ikasle isila zara, sekula ez zara mintzatzera atrebitzen. Eta zer da zure buruan? Zer da zure gogoan?
Baloiari tokeak ematen ariko da bata, bestea segidillan bertsotan, kideari baloia erortzen zaion arte.
Gai jartzaileak oinak eman ahala, 8 puntuko bertsoa osatu beharko du Alaiak.
Gaia: zu Aitor Olentzero zara eta Igor Aita Noel. Tximiniatik sartu ezinik zabiltzate.
Gaia: Maialen zu neskatiko bat zara. Eta gauak dituen ertzak ezagutu nahi dituzu. Badituzu kezkak, badituzu dudak, badituzu jakin-nahiak... eta gauari buruzko mamu horiek guztiak argitu nahian, Joni galderak egiten ari zatzaizkio. *Bertsoaldia 2'06 minututik aurrera.
Gaia: Amets, artzaina zara. Zure artaldea etxeratzen ari zarela, bidean, Jone ondotik klaxona jotzen hasi zaizu, erotu beharrean.
Gaia: Aitor semea eta Unai aita zarete. Aitor, aitak uzten ez zizun arren, moda-modako bideokontsola erosi zenuen zure aurrezkiekin. Zuk baino gehiago erabiltzen du berak.
Gaia: Telebistako makilatzaileak zarete. Gaur ere lan eta lan ari zarete.
Gaia: Zuen seme-alaba nerabeak topatu dituzue biluzik elkarri argazkiak ateratzen. Zu Aitor kezkatuta zaude. Ametsek ez dio aparteko garrantziarik ematen.
Maialen Lujanbiok EH-ko bere lehen txapela jantzi eta eskaintzen duen unea.
